Η ανησυχία για την εξέλιξη της ομιλίας του παιδιού σας είναι απολύτως φυσιολογική. Η ικανότητα του παιδιού να εκφράζεται, να καταλαβαίνει και να επικοινωνεί επηρεάζει κάθε πτυχή της ζωής του. Δέκα σημάδια που αξίζει να προσέξετε, καθώς μπορεί να δείχνουν ότι το παιδί σας χρειάζεται λογοθεραπευτική αξιολόγηση.
1. Περιορισμένο λεξιλόγιο για την ηλικία του
Τα παιδιά αναμένεται να αναπτύσσουν ή εμπλουτίζουν συνεχώς το λεξιλόγιο τους καθώς μεγαλώνουν. Αν ένα παιδί έχει σημαντικά λιγότερες λέξεις από τα συνομήλικά του ή δυσκολεύεται να σχηματίσει απλές φράσεις, αυτό μπορεί να δείχνει καθυστέρηση στην εκφραστική γλώσσα.
2. Δυσκολία στην κατανόηση οδηγιών
Η κατανόηση απλών εντολών αποτελεί βασική δεξιότητα επικοινωνίας. Όταν ένα παιδί δεν αντιδρά σε οδηγίες όπως «δώσε μου το αυτοκινητάκι» ή «έλα εδώ», μπορεί να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην αντιληπτική γλώσσα.
3. Λανθασμένη παραγωγή φωνημάτων
Είναι φυσιολογικό τα παιδιά να κάνουν λάθη στην παραγωγή ορισμένων φωνημάτων σε μικρή ηλικία. Αν όμως συνεχίζουν να λένε λέξεις λάθος πέρα από την ηλικία που αναμένεται να έχουν κατακτήσει σωστή άρθρωση, ίσως υπάρχει διαταραχή στην ανάπτυξη της ομιλίας.
4. Επαναλήψεις ήχων, επιμηκύνσεις ήχων ή μπλοκαρίσματος
Περιστασιακές επαναλήψεις είναι φυσιολογικές σε μικρά παιδιά, αλλά όταν ο τραυλισμός είναι έντονος, συχνός ή διαρκεί μήνες, επηρεάζει την ευχέρεια της ομιλίας. Το παιδί μπορεί να δείχνει άγχος ή να αποφεύγει να μιλήσει λόγω της δυσκολίας.
5. Περιορισμένη βλεμματική επαφή ή κοινωνική αλληλεπίδραση
Η επικοινωνία περιλαμβάνει όχι μόνο λόγια, αλλά και μη λεκτικά στοιχεία όπως η βλεμματική επαφή και το κοινωνικό παιχνίδι. Αν το παιδί δεν ανταποκρίνεται κοινωνικά ή δεν δείχνει ενδιαφέρον για άλλους, αυτό μπορεί να συνδέεται με δυσκολίες στην πραγματολογική γλώσσα ή σημάδια αυτιστικού φάσματος.
6. Δυσκολία στη σίτιση και στην κατάποση
Οι δεξιότητες που απαιτούνται για την ομιλία και τη μάσηση είναι παρόμοιες. Όταν ένα παιδί δυσκολεύεται να διαχειριστεί την τροφή ή παρουσιάζει ασυνήθιστες αντιδράσεις σε υφές, ίσως υπάρχει δυσκολία στην κινητικότητα των μυών του στόματος, που επηρεάζει και την άρθρωση.
7. Δεν ανταποκρίνεται στο όνομα του
Αν το παιδί δεν στρέφεται ή δεν δείχνει καμία αντίδραση όταν το φωνάζετε, αυτό μπορεί να είναι ένδειξη δυσκολίας στην κοινωνική του ανταπόκριση. Η έλλειψη αντίδρασης μπορεί να επηρεάσει την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον του και την εξέλιξη της επικοινωνίας του.
8. Καθυστερημένη ομιλία
Το βάδισμα και το παιχνίδι με τους ήχους είναι σημαντικά πρώιμα βήματα στην ανάπτυξη του λόγου. Αν το παιδί δεν πειραματίζεται με φωνούλες ή δεν δείχνει ενδιαφέρον να “μιλήσει” μέσα από ήχους, ίσως χρειάζεται περαιτέρω αξιολόγηση.
9. Δυσκολίες στη δόμηση προτάσεων
Τα παιδιά πρέπει σταδιακά να αρχίσουν να συνδυάζουν λέξεις και να φτιάχνουν απλές προτάσεις. Αν χρησιμοποιούν μόνο μεμονωμένες λέξεις, λένε φράσεις με λάθος γραμματική ή δεν μπορούν να εκφράσουν βασικά μηνύματα, αυτό μπορεί να σημαίνει καθυστέρηση λόγου.
10. Απογοήτευση κατά την επικοινωνία
Όταν ένα παιδί καταλαβαίνει ότι δεν το καταλαβαίνουν, μπορεί να εκδηλώσει θυμό, άρνηση να μιλήσει ή ξεσπάσματα. Αυτή η απογοήτευση είναι ένδειξη ότι το παιδί έχει επικοινωνιακές δυσκολίες και δεν αισθάνεται ικανό να εκφράσει τις ανάγκες ή τα συναισθήματα του.
