Γιατί το παιδί μου δε μοιράζεται τα παιχνίδια του;
Το μοίρασμα είναι μια κοινωνική δεξιότητα που είναι σημαντική για την ανάπτυξη των παιδιών. Τα παιδιά που μαθαίνουν να μοιράζονται είναι πιο πιθανό να έχουν καλές σχέσεις με τους συνομηλίκους τους, να είναι πιο συνεργάσιμα και να έχουν μεγαλύτερη συναισθηματική νοημοσύνη.
Αρκετοί γονείς βρίσκονται αντιμέτωποι συχνά με την δυσκολία των παιδιών τους να μοιραστούν τα παιχνίδια τους με τους συνομηλίκους τους. Πολλές φορές η δυσκολία αυτή των παιδιών συνοδεύεται με φωνές και κλάματα. Οι γονείς είναι πιθανό όταν βρεθούν αντιμέτωποι με τέτοια συμπεριφορά να ανησυχήσουν και να προβληματιστούν για τον τρόπο με τον οποίο το παιδί θα μάθει να μοιράζεται, ενώ μπορεί να περάσουν από το μυαλό τους και αρνητικές σκέψεις, ως προς τη διαπαιδαγώγηση που επιλέγουν για το παιδί τους. Άλλες φορές μπορεί να αισθανθούν ντροπή, ιδιαίτερα εάν βρίσκονται σε δημόσιο χώρο, εάν το παιδί τους διεκδικεί έντονα κάτι.
Το γεγονός ότι το παιδί θα προσπαθεί να διεκδικεί έντονα στην τρέχουσα ηλικία, δεν σημαίνει πως δεν θα μάθει να μοιράζεται μεγαλώνοντας. Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε πως στη δεδομένη χρονική στιγμή, που κατανοεί πως έχει την προσοχή όλων, μπορεί να εκπαιδευτεί μέσω της μίμησης από τους γονείς δίνοντας του ευκαιρίες για να μάθει να μοιράζεται με άλλους.
Τα μικρά παιδιά μπορεί να δυσκολεύονται να κατανοήσουν τη σημασία του να μοιράζονται, καθώς ακόμα αναπτύσσονται και μαθαίνουν να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους. Η έννοια του μοιράζομαι είναι επίσης πολύ δύσκολη για ένα μικρό παιδί καθώς δεν έχει ακόμα σωστή αίσθηση του χρόνου και θεωρεί πως το παιχνίδι που του πήρε ο φίλος του δε θα επιστραφεί ποτέ και θα χαθεί για πάντα. Ένα παιδί μπορεί να ταυτιστεί τόσο πολύ με ένα παιχνίδι, που να το θεωρήσει αναπόσπαστο κομμάτι του εαυτού του, με αποτέλεσμα να του είναι πολύ δύσκολο να το αποχωριστεί.
Συγκεκριμένα, τα παιδιά ηλικίας 0-6 ετών μαθαίνουν μέσω της εμπειρίας και της αλληλεπίδρασης με τον κόσμο γύρω τους. Δεν χρειάζεται να προσπαθήσουν να μάθουν, καθώς έχουν μια φυσική τάση να απορροφούν νέες πληροφορίες και εμπειρίες. Η περίοδος αυτή είναι πολύ σημαντική για την ανάπτυξη των παιδιών γιατί κατά τη διάρκεια αυτής της, τα παιδιά θέτουν τα θεμέλια για τη μάθηση και την ανάπτυξη για το υπόλοιπο της ζωής τους.
Αναλυτικότερα, τα παιδιά από τη γέννηση έως τα 3 έτη (0-3) μαθαίνουν τον κόσμο γύρω τους με αφομοίωση. Αυτό σημαίνει ότι απορροφούν πληροφορίες και εμπειρίες χωρίς να τις αναλύουν ή να τις επεξεργάζονται συνειδητά. Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, τα παιδιά είναι κυρίως επικεντρωμένα στον εαυτό τους και στις δικές τους ανάγκες. Δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν τα συναισθήματα και τις ανάγκες των άλλων, και επομένως δεν είναι σε θέση να μοιραστούν μαζί τους (ασυνείδητο στάδιο). Αυτή η περίοδος χαρακτηρίζεται από το ότι τα παιδιά συνειδητοποιούν ποιοι είναι μέσα στο περιβάλλον.
Στα 2-3 χρόνια, το παιδί αρχίζει να συνειδητοποιεί τον εαυτό του και τον κόσμο γύρω του. Καταλαβαίνει ότι είναι ξεχωριστό άτομο και ότι μπορεί να επηρεάσει τους άλλους. Αυτό, το οδηγεί σε μια αυξανόμενη επιθυμία για αυτονομία και έλεγχο και συνεπώς σε μια έντονη διεκδίκηση. Έτσι, αρχίζει να μαθαίνει τι είναι η κτητικότητα, και αναπτύσσει μια ισχυρή αίσθηση για τον εαυτό του, όπου η λέξη «δικό μου» γίνεται η αγαπημένη του. Η κτητικότητα είναι μία φάση που περνούν τα παιδιά στη νηπιακή και προσχολική ηλικία. Φυσικά, υπάρχουν και παιδιά που από τη φύση τους είναι πιο πρόθυμα να μοιραστούν. Ωστόσο, η πλειοψηφία των παιδιών συνήθως δυσκολεύεται να αποδεχτεί τη σημασία του «δίνω και παίρνω».
Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε ότι το μοίρασμα είναι μια συμπεριφορά που μαθαίνεται με την πάροδο του χρόνου. Όσον αφορά στο πότε θα καταφέρει το παιδί να κατακτήσει αυτή τη δεξιότητα και να παίζει αρμονικά με τους φίλους του, παίζει επίσης πολύ σημαντικό ρόλο το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού και η συναισθηματική του ανάπτυξη. Σε αυτό το στάδιο η στάση και η παρέμβαση των γονέων είναι αρκετά σημαντικά καθώς θα βοηθήσουν το παιδί να αντιληφθεί, να επικοινωνήσει τις δυσκολίες του και να νιώσει ασφαλές μέσα από το καθρέφτισμα τους και την σταθερότητα του λόγου τους.
Ο στόχος είναι τα παιδιά να μάθουν να μοιράζονται, χωρίς όμως να νιώσουν ότι δεν πρέπει να διεκδικούν αυτό που θέλουν ή ότι δεν πρέπει να εκφράζουν τι τους ενοχλεί. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα παιχνίδια είναι πολύ σημαντικά για τα παιδιά, κάτι που χρειάζεται να το σεβόμαστε. Το να μοιράζεσαι, όπως και άλλες δεξιότητες, είναι κάτι που αναπτύσσει ένα παιδί από μέσα του. Όταν όμως το παιδί νιώθει σεβασμό και ανεξαρτησία.
Με δεδομένο λοιπόν πως η διάρκεια εκμάθησης αυτής της συμπεριφοράς είναι μεγάλη, απαιτείται χρόνος και υπομονή. Έτσι, εάν το παιδί δεν έχει ακόμη κατακτήσει το μοίρασμα, τότε είναι απόλυτα φυσιολογικό. Συνεχίζουμε να προσφέρουμε ευκαιρίες έτσι ώστε να αναπτύξουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες.
