Τα τελευταία χρόνια, το άγχος στους εφήβους φαίνεται να αυξάνεται αισθητά. Οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και οι ειδικοί ψυχικής υγείας παρατηρούν ότι όλο και περισσότερα παιδιά στην εφηβεία βιώνουν έντονη ανησυχία, πίεση, εκνευρισμό και δυσκολία συγκέντρωσης. Δεν πρόκειται απλώς για «φάσεις» ή φυσιολογικά ξεσπάσματα της εφηβείας — πίσω από αυτά κρύβονται συχνά συγκρουόμενες απαιτήσεις, κοινωνικές πιέσεις και εσωτερική ανασφάλεια.
Η εφηβεία: μια περίοδος αλλαγών και σύγκρισης
Η εφηβεία είναι μια φάση γεμάτη ανακατατάξεις: το σώμα αλλάζει, οι ορμόνες επηρεάζουν τη διάθεση, και ο έφηβος αναζητά την ταυτότητά του. Μέσα σε όλα αυτά, έρχεται αντιμέτωπος με συνεχείς προσδοκίες από το σχολείο, τους γονείς, τους φίλους και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η σύγκριση με τους άλλους —ιδίως μέσω του Instagram ή του TikTok— δημιουργεί μια ψευδαίσθηση ότι όλοι οι υπόλοιποι «τα καταφέρνουν καλύτερα». Αυτή η συνεχής έκθεση σε “τέλειες” εικόνες οδηγεί σε χαμηλή αυτοεκτίμηση, φόβο απόρριψης και έντονο άγχος απόδοσης. Πολλά παιδιά νιώθουν ότι δεν είναι ποτέ αρκετά, όσο κι αν προσπαθούν.
Οι πηγές πίεσης στη σύγχρονη εφηβεία
Πέρα από την κοινωνική σύγκριση, το εκπαιδευτικό σύστημα αποτελεί μια ακόμη σημαντική πηγή στρες. Οι αυξημένες απαιτήσεις, οι εξετάσεις, τα φροντιστήρια και ο συνεχής φόβος της αποτυχίας κάνουν τους εφήβους να αισθάνονται ότι βρίσκονται σε διαρκή αγώνα.
Επιπλέον, πολλοί έφηβοι δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, με αποτέλεσμα το άγχος να εκδηλώνεται σωματικά: με πονοκεφάλους, στομαχόπονους, αϋπνία ή ευερεθιστότητα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το παρατεταμένο άγχος μπορεί να οδηγήσει σε απομόνωση, έλλειψη κινήτρου ή σχολική άρνηση, κάτι που συχνά οι γονείς παρερμηνεύουν ως «τεμπελιά» ή «αδιαφορία».
Ο ρόλος της οικογένειας
Η οικογένεια παίζει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση του άγχους των εφήβων. Όταν το οικογενειακό περιβάλλον είναι γεμάτο πίεση, υπερβολικές απαιτήσεις ή σύγκριση με άλλα παιδιά, το άγχος του εφήβου εντείνεται. Αντίθετα, όταν οι γονείς δείχνουν ενδιαφέρον χωρίς να ασκούν υπερβολικό έλεγχο, βοηθούν τον έφηβο να νιώσει ασφάλεια και αποδοχή.
Οι γονείς χρειάζεται να ακούν —όχι απαραίτητα να λύνουν το πρόβλημα, αλλά να δείχνουν πως κατανοούν το πώς νιώθει το παιδί τους. Μια φράση όπως “καταλαβαίνω ότι σε αγχώνει αυτό” μπορεί να κάνει τη διαφορά. Η συναισθηματική σύνδεση είναι το πρώτο βήμα για να μειωθεί η ένταση και να ενισχυθεί η επικοινωνία.
Πώς μπορεί να βοηθήσει η υποστήριξη από ειδικούς
Η έγκαιρη παρέμβαση είναι πολύ σημαντική όταν το άγχος επηρεάζει τη λειτουργικότητα του εφήβου — για παράδειγμα, όταν δεν κοιμάται καλά, αποφεύγει το σχολείο ή απομονώνεται κοινωνικά. Στο Storyline – Κέντρο Λογοθεραπείας και Ειδικής Αγωγής στην Πυλαία, παρέχουμε εξατομικευμένη ψυχολογική υποστήριξη σε εφήβους που βιώνουν έντονο στρες ή συναισθηματικές δυσκολίες.
Μέσα από συνεδρίες συμβουλευτικής και θεραπευτικής προσέγγισης, οι έφηβοι μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους, να αναπτύσσουν μηχανισμούς διαχείρισης και να αποκτούν εσωτερική ανθεκτικότητα. Παράλληλα, συνεργαζόμαστε με τους γονείς για να τους καθοδηγήσουμε πώς να υποστηρίζουν το παιδί στο σπίτι, χωρίς να ενισχύουν άθελά τους το άγχος.
Ελπίδα και αποφόρτιση
Το εφηβικό άγχος δεν είναι αναπόφευκτο. Είναι ένα σήμα που δείχνει ότι το παιδί χρειάζεται κατανόηση, χώρο και εργαλεία για να διαχειριστεί τις απαιτήσεις της καθημερινότητας. Με τη σωστή καθοδήγηση και τη βοήθεια ειδικών, οι έφηβοι μπορούν να αναπτύξουν δεξιότητες συναισθηματικής ρύθμισης και αυτοπεποίθησης, ώστε να αντιμετωπίζουν με ισορροπία τις προκλήσεις της ηλικίας τους.
Στο Storyline Πυλαία Θεσσαλονίκης, πιστεύουμε πως κάθε έφηβος μπορεί να μάθει να διαχειρίζεται το άγχος του με τρόπους που προάγουν την ψυχική του ευεξία και να ανακαλύψει ξανά την πίστη στον εαυτό του — χωρίς πίεση, αλλά με στήριξη και κατανόηση.
